ARTYKUŁY
14.6.2022
"Historia jednego czajnika. Future Lab by Ergodesign" to tytuł wystawy przygotowywanej przez Ergodesign na Gdynia Design Days (2-10 lipca 2022). W gmachu Pomorskiego Parku Naukowo Technologicznego zaprezentujemy narrację o odpowiedzialnym projektowaniu w duchu cyrkularności.
Odwiedzających zaprosimy do wspólnej refleksji nad beztroskim użyciem plastiku, a punktem wyjścia będzie czajnik – produkt codziennego użytku wykonany z tworzywa sztucznego. Sprawdzimy, czy plastik, z którego jest wykonany, jest naprawdę szkodliwy. I czy można go włączyć w obieg cyrkularny, aby wydłużyć lub zmodyfikować jego żywotność. Zadamy sobie również pytanie jaka jest przyszłość czajników i czy nadal będziemy ich potrzebować w obliczu coraz większych problemów z dostępnością wody.
Z tego artykułu dowiesz się:
Legendarny czajnik Crystal został zaprojektowany przez Ergodesign dla firmy Zelmer w 1996 roku i nadal jest dostępny w sprzedaży. Do dziś jest często spotykany w domach, biurach czy instytucjach. Choć wyróżnia się trwałością i wielu użytkowników gotuje w nim wodę przez ponad dekadę, niestety finalnie wiele z tych czajników pewnego dnia wyląduje na śmietniku.
Przez te ponad 30 lat świat projektowania i sposób konsumpcji ulegał znacznym przemianom. W miejsce beztroskiego zachwytu nad plastikiem pojawia się refleksja o w wpływie człowieka na środowisko.
Dziś zamiast podejścia linearnego w gospodarce “weź-zużyj-wyrzuć”, coraz częściej dziś myślimy “weź-zużyj-użyj ponownie”. Chcemy zmieniać świat dzięki projektom tworzonym w duchu zasad ekonomii cyrkularnej.
Na potrzeby wystawy przeprowadziliśmy analizę cyrkularności czajnika Zelmer Crystal według metodyki Ergodesign. Prace rozpoczęliśmy od dekonstrukcji produktu na części. Uwzględnienie wszelkich parametrów i detali jest decydujące w ocenie cyrkularnego potencjału.
Efektem dekonstrukcji są dane na temat liczby komponentów, z jakich składa się czajnik, materiałów, z których części te są wytworzone, o tym jak są ze sobą połączone i w jakiej ilości zostały wyprodukowane. Wnioski z tej części są kluczowymi założeniami do projektów prototypów nowych wersji czajnika – czajnika jutra.
Nasze pomysły o tym jak ucyrkularnić czajnik zaprezentujemy w jednej ze stref wystawy. Nie bez powodu nazwaliśmy ją "wszystko krąży". Produkty, ich komponenty oraz surowce mogą krążyć w obiegu zamkniętym – tak, jak dzieje się to w naturze. Zdajemy sobie sprawę, że nie ma jednego, uniwersalnego sposobu na produkt w pełni cyrkularny. Preferencje użytkowników, możliwości producentów, dostępne technologie to tylko niektóre z czynników wpływających na to, jak projektujemy produkt. Dlatego w tej części zaprezentujemy pięć koncepcji czajników, z których każdy jest cyrkularny w inny sposób.
W ten sposób produkt z przeszłości staje się produktem jutra. Nowe materiały oraz wykorzystanie usług to podstawowe elementy, poprzez które można domykać obieg.
Poza strefą o czajnikach cyrkularnych na wystawie można zwiedzać kilka innych wydzielonych stref. Zwiedzanie wystawy "Historia jednego czajnika. Future Lab by Ergodesign" rozpocząć od strefy 01_ bez_troski plastik, w której cofamy się do lat 90. w Polsce. Oglądając zdjęcia z tamtych lat poznajemy perspektywę projektanta i użytkownika w świecie nabierającej na sile się konsumpcji.
Kolejna strefa to 02_złoża antropocenu – miejsce refleksji nad beztroskim użyciem plastiku. Tutaj znajdzie się instalacja z koszy gabionowych wypełnionych odpadami z tworzyw sztucznych. Później przechodzimy do strefy 03 materia z atomów. Tutaj można zobaczyć czajnik Crystal rozłożony na części. Będąc w laboratorium projektanta widzimy z czego został wykonany produkt.
Kolejne strefy to podróż w przyszłość. W strefie 04_wszystko krąży sprawdzamy jak cyrkularnić czajnik, aby w kolejnej strefie 05_warstwy przyszłość(i) przyjąć jeszcze dalszą perspektywę – nawet 100 lat. Prognozujmy jakie warunki będą panować na Ziemi w oparciu o wiedzę naukową i trendy z różnych dziedzin: geopolityki, inżynierii, antropologii, sztuki, literatury oraz różnych nauk przyrodniczych. Wyobrażenie konsekwencji działania przemysłu i człowieka oraz skutków dla natury unaocznia nam okoliczności, w jakich może przyjść nam żyć za jakiś czas.
Wystawę kończymy w strefie 06_autorefleksja. Tutaj możesz dowiedzieć się więcej o tym, jak projektowanie w zgodzie z zasadami gospodarki obiegu zamkniętego wygląda od kuchni. Zaprosimy do refleksji o własnych nawykach konsumpcyjnych lub podejściu projektowym czy biznesowym za pomocą dostępnych na miejscu narzędzi diagnostycznych.
Festiwal Gdynia Design Days to nie tylko wystawy, ale także czas spotkań w gronie miłośników sztuki, designu, a także biznesu.
3 lipca spotkamy się na wykładzie autorskim Ryszarda Poniedziałka, COO w Ergodesign "Projektowanie trwałości. Nowe spojrzenie na cykl życia produktu". Podczas wykładu porozmawiamy, czym jest projektowanie trwałości i jak wpisuje się w ideę zrównoważonego rozwoju. Będzie też o „domykaniu obiegu”, czyli o tym, jakie znamy strategie projektowania produktów trwałych i co warunkuje ich sukces. Oraz o tym, jaki wpływ mają projektanci i projektantki na trwałość produktu i od czego zależy moc tego wpływu. Zastanowimy się wspólnie, jakie materiały nam pomogą i jakie zmiany trendów estetycznych nas czekają, jeśli chcemy otaczać się trwałymi dobrami. Zadamy sobie pytanie, co musi się stać, żeby long lasting products zostały docenione na rynku konsumenckim.
Z kolei 8 lipca w ramach Design Talk Business Krzysztof Bogomaz oraz Maciej Maciejewski przeprowadzą warsztaty "Kryzys wyobraźni a przyszłość wody". DtB to wyjątkowe spotkanie ludzi świata designu i biznesu, a tegoroczna edycja jest wyjątkowo bliska naszej misji, ponieważ jej hasło brzmi "Sustainability Summit 2022". Warsztaty zostaną przeprowadzone w oparciu o autorską metodykę Ergodesign – Future(s) Change by design, która koncentruje się na badaniach i projektowaniu zrównoważonych innowacji oraz rozwiązaniach dla przyszłości.
Uczestnicy warsztatów zapoznają się kluczowymi fazami budowania innowacji przyszłości oraz poznają metodę budowania różnych scenariuszy opartych na foresightach – prognozach dotyczących problemów, zachowań i potrzeb użytkowników przyszłości.
